วันอังคารที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2555

สัปดาห์ที่ 5 ดูงานที่สำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยบูรพา


การบำรุงรักษาหนังสือและวัสดุสื่อโสตทัศนศึกษา

นโยบายการบำรุงรักษาหนังสือ งานบำรุงรักษาทรัพยากร ทำหน้าที่บำรุงรักษาหนังสือให้มีสภาพดี เหมาะสมกับการให้บริการในห้องสมุดซึ่งมีผู้ใช้บริการเป็นจำนวนมาก ดังนั้นหนังสือทุกเล่มจำเป็นต้องได้รับการบำรุงรักษาเพื่อให้มีสภาพรูปเล่มที่มั่นคงแข็งแรง มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น โดยงานบำรุงรักษาทรัพยากร มีนโยบายในการดำเนินงานดังนี้คือ

                1. หนังสือทุกเล่มที่รับเข้ามาใหม่ในห้องสมุดก่อนจะทำการจัดหมวดหมู่เพื่อนำส่งขึ้นชั้นให้บริการนั้น จะต้องผ่านกระบวนการคัดแยกตามประเภทของปก และประเภทของสิ่งพิมพ์ กล่าวคือจะคัดแยกหนังสือออกเป็น 3ประเภทได้แก่หนังสือปกแข็ง  หนังสือปกอ่อน  และวิทยานิพนธ์ (ฉบับสำเนา)   หนังสือปกแข็งจะคัดแยกและนำส่งฝ่ายวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ หนังสือปกอ่อนจะทำการเสริมปกแข็ง และวิทยานิพนธ์ฉบับสำเนาจะทำการเย็บเล่มและเข้าปกแข็ง            
               2. หนังสือที่ออกให้บริการในห้องสมุดแล้วชำรุด ส่วนงานให้บริการผู้ใช้จะรวบรวมส่งให้งานบำรุงรักษาหนังสือดำเนินการรับมาทำความสะอาดและคัดแยกประเภทการซ่อม โดยจำแนกการซ่อมออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ การซ่อมแบบสมบูรณ์ (Full repair) การซ่อมกึ่งสมบูรณ์ (Half repair) การซ่อมบางส่วน (Partial repair) และการเย็บเล่มเข้าปกแข็ง (binding) กระบวนการนี้รวมถึงการจัดทำป้ายอักษรชื่อเรื่องของหนังสือและแถบรหัสเลขเรียกหนังสือ เพื่อความสมบูรณ์ในการขึ้นชั้นให้บริการอีกครั้งหนึ่งของหนังสือด้วย

                - การซ่อมแบบสมบูรณ์ (Full repair)

                - การซ่อมกึ่งสมบูรณ์ (Half repair)

                - การซ่อมบางส่วน (Partial repair)

                - การเย็บเล่มเข้าปกแข็ง (binding)

กระบวนการนี้รวมถึงการจัดทำป้ายอักษรชื่อเรื่องของหนังสือและแถบรหัสเลขเรียกหนังสือ เพื่อความสมบูรณ์ในการขึ้นชั้นให้บริการอีกครั้งหนึ่งของหนังสือด้วย

                3. การรับหนังสือชำรุดจากส่วนให้บริการผู้ใช้ จะต้องตรวจสอบเอกสารนำส่งซึ่งแนบมาให้ถูกต้องตรงกัน เมื่อมีรายการใดไม่ถูกต้องจะทำการทักท้วงและนำเอกสารส่งคืนเพื่อตรวจสอบและแก้ไขให้ถูกต้องตรงกับจำนวนและรายการหนังสือที่ได้รับจริงทุกครั้ง และเมื่องานบำรุงรักษาหนังสือดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะนำหนังสือส่งคืนส่วนให้บริการผู้ใช้ครบถ้วนตามจำนวนที่ได้รับ

                4. สำหรับหนังสือที่ถูกส่งมารับการบำรุงรักษาไม่ว่าจะด้วยวิธีใด จะเป็นหนังสือใหม่แรกรับหรือหนังสือเก่าออกให้บริการแล้วชำรุดส่งซ่อมก็ตาม เมื่อมีผู้ใช้บริการต้องการใช้ด่วน งานบำรุงรักษาหนังสือจะดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในเวลาไม่เกิน 3 ชั่วโมงหลังจากได้รับคำร้องขอ โดยร้องขอไม่เกินเวลา 14.00 น. ของวันทำการปกติ หากได้รับแจ้งหลังจากเวลานี้ผู้ใช้บริการจะได้รับหนังสือในอีก 1 วันถัดมา

                5. วัสดุที่ใช้ในการบำรุงรักษาหนังสือจะเป็นไปด้วยความประหยัดตามวิธีการในการบำรุงรักษาแต่ละวิธีซึ่งแตกต่างกันไป โดยหากวัสดุเดิมของหนังสือยังใช้ได้ จะยังคงใช้เป็นส่วนสำคัญในการบำรุงรักษา ไม่ว่าจะเป็นการซ่อม การเสริมปกแข็งหรือการเข้าปกเย็บเล่มใหม่ก็ตาม


นโยบายการบำรุงรักษาวัสดุสื่อโสตทัศนศึกษา
            การสงวนรักษาทรัพยากรสารสนเทศ สำนักหอสมุดมีวัตถุประสงค์ในการตอบสนองต่อความต้องการในการใช้ทรัพยากรสารสนเทศของนิสิต คณาจารย์ ตลอดจนพนักงานของมหาวิทยาลัยทุกคน ดังนั้นสำนักหอสมุดจึงจัดให้วัสดุสารสนเทศทุกชิ้นมีไว้เพื่อใช้และจำเป็นต้องแบ่งปัน โดยวัสดุสารสนเทศเหล่านี้ต้องได้รับการดูแล บำรุงรักษาให้อยู่ในสภาพดีและสมบูรณ์ ด้วยเหตุนี้สำนักหอสมุดจึงขอร้องท่านผู้ใช้บริการทุกท่าน ขอได้โปรดใช้ด้วยความระมัดระวังและถนอมรักษา เพื่อว่าในอนาคตชาวมหาวิทยาลัยบูรพารุ่นต่อ ๆ ไปจะยังคง มีโอกาสได้ใช้ทรัพยากรสารสนเทศอันเป็นสมบัติของมหาวิทยาลัยสืบไป

การบำรุงรักษาวัสดุสื่อโสตทัศนศึกษา   การสูญหายหรือถูกทำลายของวัสดุสารสนเทศ เป็นความพยายามอย่างยิ่งของสำนักหอสมุดที่จะดำเนินการป้องกันและพยายามรักษาสภาพของวัสดุสารสนเทศให้อยู่ในสภาพที่ดีและมีความสมบูรณ์ เพื่อให้สามารถตอบสนองความต้องการในการใช้ทรัพยากรสารสนเทศของนิสิตและคณาจารย์มากที่สุด การจัดหาทรัพยากรสารสนเทศมาทดแทนของเดิมที่สูญหายหรือถูกทำลายไปนั้นเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนัก  เนื่องจากสำนักหอสมุดต้องใช้งบประมาณจัดซื้อมาใหม่และส่วนใหญ่มีราคาแพง หายาก แม้ว่าจะเป็นสิ่งพิมพ์ที่เพิ่งออกใหม่ก็ตาม บางครั้งก็ไม่สามารถหาซื้อได้ ปัญหาหนังสือหายหรือถูกฉีกทำลาย ซึ่งเป็นปัญหาโดยตรงต่อสำนักหอสมุดนั้น ท่านผู้ใช้บริการอาจจะไม่รู้สึกว่าเป็นปัญหาสำหรับท่าน จนกว่าท่านจะเกิดความไม่พอใจเมื่อพบว่าวัสดุสารสนเทศที่ต้องการนั้นมีในห้องสมุดแต่ไม่สามารถหาได้เนื่องจากสูญหายไปแล้วจาก Collection ของห้องสมุด   เจ้าหน้าที่ของสำนักหอสมุดทุกคนปรารถนาให้วัสดุสารสนเทศของสำนักหอสมุดได้รับการดูแลและบำรุงรักษาอย่างระมัดระวัง ไม่มีเจ้าหน้าที่ห้องสมุดคนใดจะต้องการให้ผู้ใช้บริการไม่ได้รับสื่อสารสนเทศที่ต้องการ ดังนั้น สำนักหอสมุดจึงขอร้องท่านผู้ใช้บริการทุกท่านให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ของสำนักหอสมุดในการบำรุงรักษาและป้องกันไม่ให้วัสดุสารนิเทศชำรุดเสียหายด้วยความประมาทเลินเล่อหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ สำนักหอสมุดไม่อนุญาตให้ผู้ใช้บริการรับประทานอาหาร ขนม หรือดื่มเครื่องดื่ม รวมทั้งการสูบบุหรี่ในห้องสมุด   ท่านผู้ใช้บริการสามารถช่วยบำรุงรักษาทรัพยากรสารสนเทศได้ด้วยการหยิบจับอย่างทนุถนอม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนังสือเก่า กระดาษกรอบบาง รวมทั้งช่วยป้องกันและระมัดระวังหนังสือให้พ้นจากน้ำฝน แสงแดดและไม่ทิ้งไว้ในที่ที่มีอุณหภูมิร้อนจัด เช่น ในรถยนต์ที่จอดไว้กลางแจ้ง เป็นต้น รวมทั้งการถนอมรักษาหนังสือจากการถ่ายสำเนาเอกสาร ด้วยการไม่พับมุมหน้าหนังสือ วิธีที่ถูกต้องควรใช้กระดาษบางคั่นและระบุเลขหน้าที่ต้องการถ่าย และขอได้โปรดแจ้งให้เจ้าหน้าที่ถ่ายสำเนาได้พึงระวังรักษาหนังสือมิให้บอบช้ำจากการดึงและกดทับตัวเล่มกับเครื่อง ซึ่งจะทำให้สันหนังสือฉีกขาดได้ง่าย  สำนักหอสมุดจะดำเนินการโดยเคร่งครัดกับผู้ที่ฝ่าฝืนนำวัสดุสารสนเทศออกจากห้องสมุดโดยมิได้ยืมตามระเบียบทั้งนี้ให้เป็นไปตามระเบียบวินัยที่บัญญัติแห่งข้อบังคับมหาวิทยาลัยบูรพา ว่าด้วยวินัยนิสิต พ.ศ. 2539 การฝ่าฝืนวินัยดังกล่าวครอบคลุมความผิดที่กระทำดังนี้คือ การขโมยวัสดุสารนิเทศ การไม่คืนวัสดุสารสนเทศตามกำหนดเมื่อได้รับการทวงถาม การทำลาย ตัด ฉีกหนังสือ วารสารหรือหนังสือพิมพ์ รวมทั้งการพยายามช่วยเหลือผู้อื่นให้ทำการขโมย หรือทำลายวัสดุของสำนักหอสมุดด้วย